کنترل احساسات و ترس هنگام معاملات در بورس

معمولا احساسات در شروع معامله بیشتر خود را نشان می دهند؛ که می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. یکی از این دلایل کسب سود در یک یا چند معامله قبل است که فرد به شدت به خود اعتماد کرده و بدون تحلیل وارد معامله بعدی می شود. دلیل دیگر که سبب می شود فرد احساسی عمل کند نگاه قماربازانه به بازار سهام است.
احساسات جزو لاینفک انسان است و طبیعی است که نسبت به موضوعی یک واکنش احساسی نشان بدهیم.
بازار سهام نیز از این قضیه مستثنا نیست و طبیعتا هر فردی در این بازار دچار تصمیمات احساسی می شود. به طور مثال یک معامله گر بعد از معامله ای موفق حس برد در خود می پندارد و تصور می کند در هر شرایطی می تواند بهترین معامله را انجام دهد و شروع به انجام معاملات جدید می کند.
معمولاً احساسات در شروع معامله بیشتر خود را نشان می دهند؛ که می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. یک از این دلایل کسب سود در یک یا چند معامله قبل است؛ که فرد به شدت به خود اعتماد کرده و بدون تحلیل وارد معامله بعدی می شود. دلیل دیگر که سبب می شود فرد احساسی عمل کند نگاه قماربازانه به بازار سهام است. اگر فرد لحظه ای نگاه قماربازانه به بازار داشته باشد آنگاه تمام تحلیل ها را کنار گذاشته و طبق احساسات خود پیش می رود.
احساساتی شدن معامله گر بیشتر در ابتدای انجام معامله و نقطه ورود صورت می پذیرد. با دیدن روند قیمتی و نمودار، بیشتر از اینکه عقلانی و منطقی پارامترها را بررسی کند، حس می کند که بازار به سمت بالا حرکت کرده و قیمت ها افزایش پیدا می کند. درنتیجه بر طبق احساسات وارد معامله می شود که درواقع اولین و مهم ترین گام در معامله را بر اساس احساسات برداشته و این موضوع جزو بزرگ ترین اشتباهات در بازار است.
بیشترین حس هایی که می تواند فرد را در بازار بورس تحت تأثیر قرار دهد شامل ترس، امید، حرص و پشیمانی است. اگر فرد بتواند این قسمت های عاطفی و احساسی را از خود دور کند می تواند موفقیت های بیشتری را در این بازار به دست آورد. باید در نظر داشت که حذف احساسات در معاملات فقط با تجربه در بازار و همچنین تمرین و پیروی کردن از نکاتی که در ادامه گفته می شود، امکان پذیر است.

پارامترهای به وجود آمدن ترس در حین انجام معاملات

احساس ترس در حین انجام معاملات در بازار سهام همیشه وجود دارد. این ترس می تواند به دو دسته تقسیم شود. ترس مفید که در انجام معاملات کمک کننده است و مانع از انجام ریسک های بی دلیل می شود و دوم ترس مضر، که مانع از انجام معاملات و تصمیم گیری های صحیح در این بازار می شود.
معمولاً ترس به دو دلیل در معامله گر به وجود می آید. اولی ترس از دست دادن سرمایه اولیه و دومی ترس از دست دادن سود است که سبب می شود فرد تعادل خود در تصمیم گیری را از دست بدهد. ترس از دست دادن سرمایه باعث می شود تا فرد در معاملات بسیار محتاط شود و با ورود بازار در مسیر ضرر بدون تحلیل آینده، آن معامله را با کمترین ضرر ببندد و از آن خارج شود. به تدریج با زیاد شدن این ضررهای کوچک فرد درمی یابد که مقدار زیادی از سرمایه اولیه خود را از دست داده است.
حال اگر بخواهیم به صورت روانشناسی و رفتاری دلایل ترس در معاملات را بررسی کنیم، می توانیم آن را به چهار دلیل عمده تقسیم کنیم. اولین دلیل، ضرر در گذشته است و فرد چون نمی خواهد آن ضرر و زیان دوباره تکرار شود ترس از انجام معامله دارد. دومین عامل نداشتن سرمایه متناسب است. به این معنی که فرد با ضرر در بازار بورس به شرایط رفاهی و نیازهای اولیه زندگی صدمه وارد می کند. پس همیشه در ترس از دست دادن بخشی از زندگی روزمره خود قرار دارد و نمی تواند به صورت درست معامله کند.
داشتن اهداف غیر واقعی و توجه به اخبار متفاوت و غیر موثق نیز خود سبب به وجود آمدن ترس در فرد می شود. در بعضی از زمان ها، تحلیل های دقیق و علمی نیز در بازار جوابگو نیستند و ممکن است معامله با ضرر بسته شود و این موضوع به خاطر ذات غیر قطعی بازار است. حال همین ناکار آمدی علم نیز در بعضی مواقع موجب به وجود آمدن ترس در معامله گر می شود. با تمام این توضیحات باید در نظر داشت که فرد همیشه در معرض ترس از شکست قرار دارد و باید با کسب تجربه بر آن غلبه کند.

راه های مقابله با ترس در بورس

برای اینکه بتوانیم با ترس در انجام معاملات مقابله کنید، باید ابتدا ذهن خود را آماده سازید. در اولین گام باید تمام ضرر و زیان های گذشته را به عنوان هزینه آموزش خود در نظر بگیرید. همین امر کمک می کند تا همیشه تجربیات گذشته خود را در ذهن داشته باشید.
باید قوانین مشخصی را برای خود تعیین کنید تا به وسیله آن از میزان ضرر کم کنید. استراتژی معاملاتی خاص خود را داشته باشید، با اطمینان معامله کنید و قبل از معامله حتما حد سود و ضرر خود را مشخص کنید. تمامی دلایل و اشتباهات در معاملات را یادداشت کنید تا در معاملات بعدی آن ها را تکرار نکنید. این عوامل به خودی خود سبب کاهش ترس در معاملات می شوند.
در نظر داشته باشید وقتی که حد ضرر را در معاملات خود مشخص کرده اید تا زمانی که معامله به آن حد محافظتی نرسیده، شما هنوز ضرر نکرده اید؛ پس نباید اجازه دهید که ترس از دست دادن سرمایه شما را تحت تأثیر خود قرار دهد و سبب شود شما معامله را زودتر از زمان ببندید و از آن با ضرر کمتر خارج شوید.
لازم به ذکر است که اگر حد ضرر در معاملات به درستی تعیین شود هم از ضررهای سنگین جلوگیری می کند و هم فرصت های به دست آوردن سودی که در معاملات به وجود می آید را از بین نمی برد. باید یادآوری کرد که تعداد معاملاتی که به سود یا ضرر می انجامد مهم نیست بلکه میزان آن ها بسیار تعیین کننده است. دقت در تعیین پارامترهای یک استراتژی مانند ریسک به پاداش می تواند به مقدار قابل توجهی از ترس فرد در انجام معامله بکاهد.
در نظر داشته باشید وقتی که حد ضرر را در معاملات خود مشخص کرده اید تا زمانی که معامله به آن حد محافظتی نرسیده، شما هنوز ضرر نکردید؛ پس نباید اجازه دهید که ترس از دست دادن سرمایه شما را تحت تأثیر خود قرار دهد و سبب شود شما معامله را زودتر از زمان ببندید.

حذف احساسات در بازار بورس

اولین نکته ای که به فرد کمک می کند تا در این بازار بر احساسات خود غلبه کند، این است که بورس را یک سرمایه گذاری بسیار جدی بداند و به هیچ عنوان آن را به منزله سرگرمی نپندارد. این امر به صورت ناخودآگاه در اکثر افرادی که به عنوان شغل دوم به آن ورود پیدا می کنند، نمایان می شود.
همین که فرد بازار سهام را یک بازار کاملا جدی بداند، ملزم به این می شود که برای معاملات خود برنامه ریزی داشته باشد تا بتواند تصمیمات دقیق تری بگیرد و همین امر به مرور موجب حذف شدن احساسات می شود. دقت به پارامترهای تحلیل و توجه به قیمت سبب می شود که کمتر احساسات به تصمیمات فرد رسوخ پیدا کند.
توجه به سطوح حمایتی و مقاومتی، خطوط روند و همچنین دیگر پارامترهای فنی مهم، می تواند نقش به سزایی در جلوگیری از احساساتی شدن فرد داشته باشد. لازم به ذکر است که داشتن قوانین سخت گیرانه و الزام به انجام آن از دیگر راه های مقابله با احساسات در بازار بورس است.
به طورکلی حضور در بازار بورس و معامله در آن مانند شرکت در یک جنگ است. هر چه در این جنگ تصمیمات بر پایه و اساس منطق و تحلیل های درست انجام شود، امکان پیروزی در آن بیشتر است و هرچقدر به دور از تحلیل باشد و احساسات در آن دخیل باشد، می تواند شکست های سنگین تری را به دنبال داشته باشد.
به طورکلی حضور در بازار بورس و معامله در آن مانند شرکت در یک جنگ است. هر چه در این جنگ تصمیمات بر پایه و اساس منطق و تحلیل های درست انجام شود امکان پیروزی در آن بیشتر است و هرچقدر به دور از تحلیل باشد و احساسات در آن دخیل باشد می تواند شکست های سنگین تری را به دنبال داشته باشد.
با توجه به موارد گفته شده می توان این طور نتیجه گرفت که احساسات در معاملات می تواند به شدت تأثیراتی منفی در نتیجه معاملات داشته باشد و به میزان قابل توجهی از قدرت استدلال و تصمیم گیری معامله گر بکاهد. ترس از دست دادن سرمایه و ترس از دست دادن سود نیز دو عاملی هستند که می تواند سود معاملات را کاهش دهند و در بعضی از موارد نیز به صورت تدریجی به میزان ضرر بیفزایند.
مهم ترین راه برای مقابله با ترس و احساسات در معاملات داشتن قوانین مشخص و پیروی از استراتژی معاملاتی با پارامترهای دقیق مانند نقطه ورود، حد سود و ضرر و نسبت ریسک به پاداش است. همان طور که گفته شده ترس دارای دو نوع مفید و مضر است و هدف به حداقل رساندن ترس مضر است. کمی ترس در انجام معاملات مفید بوده و سبب می شود فرد با دقت بیشتر و تحلیل دقیق تر اقدام به انجام معامله کند، که اصطلاحا به آن ترس مفید گفته می شود.